Basketbol 1891-nji ýylyň dekabrynda kanadaly Jeýms W. Neýsmit tarapyndan oýlanyp tapyldy. Massaçusetsiň YMCA okuw mekdebiniň mugallymy, Täze Angliýada sowuk gyş wagtynda öz talyplaryny rahatlykda saklamak we ýylatmak üçin laýyk boljak içki oýny gözledi. Ol 13 sany düzgüni düzdi, olaryň aglabasy hem häzirki wagta çenli ulanylýar. 1893-nji ýylda ilkinji zenanlar oýny ABŞ-nyň Massaçusts ştatynda Nortgemptonyň Smit Kollejinde oýnaldy. 

Ilkibaşda basketboly erik üçin sebitler bilen oýnalypdyr we toplar her bir utukdan soňra el bilen alynmalydy. Netijede sebediň aşaky böleginde deşik deşilipdi we toplar uynlygyna aşak gaýdypdyrlar. 1906-njy ýylda erik üçin sebetler ahyry demir şitli halkalara çalşylypdyr.