Aşgabat, 28.11.2023. Paýtagtymyzdaky Olimpiýa şäherçesiniň Başa-baş söweş sungaty sport toplumynda Kuraş boýunça XIV dünýä çempionaty milli sportumyzyň ajaýyp ýeňşi bilen tamamlandy. Bu ýaryş dünýäniň dört yklymynyň — Aziýanyň, Afrikanyň, Ýewropanyň, Günorta we Demirgazyk Amerikanyň sport wekillerini bir ýere jemledi.
Ýaryşyň iki gününiň netijeleri boýunça türkmen türgenleri erkekleriň arasynda 7, zenanlaryň arasynda 8, jemi 15 agram derejesinde 15 medal gazandylar. Çempionatyň birinji gününde türgenlerimiz 2 altyn, 3 kümüş we 3 bürünç medal gazanmagyň hötdesinden geldiler. Dinara Rozykulowa (63 kilograma çenli) we Mariýa Lohowa (70 kilograma çenli) hormat münberiniň iň ýokary basgançagynda orun aldylar. Aýşirin Haýdarowa (48 kilograma çenli), Aýnur Amanowa (52 kilograma çenli) we Sanjar Abdyrahmanow (90 kilograma çenli) kümüş medala, Gülşat Annaýewa (57 kilograma çenli), Ruslan Esgerow (100 kilograma çenli), Sapa Sapaýew (100 kilogramdan ýokary) bolsa bürünç medallara eýe boldular.
Galan 7 medal toplumy ugrunda ýaryşlar şu gün — dünýä çempionatynyň jemleýji gününde geçirildi. Erkekleriň arasynda 4, zenanlaryň arasynda hem 3 agram derejesinde geçirilen ýaryşlaryň netijeleri boýunça türkmenistanly türgenler ýene-de 3 altyn, 3 kümüş we 1 bürünç medala mynasyp boldular. Ýurdumyzyň ýygyndy toparyna üçünji altyn medaly Wepa Awlýakulyýew (60 kilograma çenli) getirdi. Ol birinji tapgyrda Mohammed Al-Garrawiden (Yrak) üstün çykdy. Çärýek finalda Anil Anili (Hindistan), ýarym finalda Muslimbek Karimowy (Täjigistan), finalda bolsa Ýernur Suleýmeni (Gazagystan) ýeňmegi başardy. Şunda gazagystanly pälwan kümüş medala, täjigistanly Muslimbek Karimow we eýranly Said Talebi Nia bürünç medala mynasyp boldular.
Türkmenistanyň toparynda dördünji altyn medaly dünýä çempionatyna ilkinji gezek gatnaşýan Sabina Kadyrowa (78 kilograma çenli) eýelemegi başardy. Ol birinji tapgyrda, duşuşygyň 16-njy sekundynda Andrea Guillenden (Meksika) üstün çykdy. Soňra türgenimiz çärýek finalda Şital Şitaldan (Hindistan), ýarym finalda we finalda çekeleşikli duşuşyklarda, degişlilikde, bürünç medalyň eýesi Saba Karamaliden (Eýran) we dünýäniň wise-çempiony Filura Ergaşowadan (Özbegistan) üstün çykdy. Şu agyrlyk derejesinde bürünç medallaryň ýene biri Çia-Lin Liuwa (Hytaý Taýpeýi) gowşuryldy.
Ýurdumyzyň toparynda bäşinji altyn medala Daýanç Omirow (81 kilograma çenli) mynasyp boldy. Şeýle üstünlige barýan ýolda ol ilki Tom Belen Santanuwdan (Dominikan Respublikasy), soňra bolsa Çansik Wudan (Koreýa Respublikasy), Ramin Ahmadzadeden (Eýran), Bekadil Şaýmerdenowdan (Gazagystan) üstün çykdy we hormat münberiniň iň ýokary basgançagyna baryp ýetdi. Gazagystanly pälwan Bekadil Şaýmerdenow kümüş medala, eýranly Ramin Ahmadzade we özbegistanly Umid Esanow bürünç medala mynasyp boldular.
Türkmenistanyň toparynda kümüş medala Şatlyk Jumanyýazow, Jahan Muhammedowa we Sabina Agajanowa mynasyp boldular. Şatlyk Jumanyýazow 73 kilograma çenli agyrlyk derejesinde kümüş medaly eýeledi. Abdilkair Maulenin (Gazagystan) altyn medala, Niko Tçikaidze (Gruziýa) we Jaedeog Kwon (Koreýa Respublikasy) bürünç medala mynasyp boldular. Jahan Muhammedowa 87 kilograma çenli agyrlyk derejesinde hormat münberiniň ikinji basgançagyna çykmagy başardy. Bu derejede Pokizahon Kamoldinowa (Özbegistan) dünýäniň çempiony bolsa, Moldir Nurlanbek (Gazagystan) we Pargati (Hindistan) bürünç medaly eýelediler.
Toparymyzdaky kümüş medallaryň ýene-de biriniň eýesi Sabina Agajanowa alty ýyl mundan ozal Aşgabatda geçirilen Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlarynda jiu-jitsu boýunça ýaryşlarda ikinji orny eýeläpdi. Ine, indi bolsa ol 87 kilogramdan ýokary agramda kuraş boýunça dünýäniň wise-çempiony boldy. Bu ýaryşda taryhda ilkinji gezek göreşiň şu görnüşinde Audreý Arelis Puello Peres Dominikan Respublikasyna altyn medaly getirdi. Ýaryşda Samriti (Hindistan) we Fateme Barmaki Kordkolai (Eýran) bürünç medala mynasyp boldular.
Türkmenistanyň ýygyndy toparynda Döwlet Hemrakulyýew (66 kilograma çenli) bürünç medal gazandy. Şu agyrlyk derejesinde ikinji bürünç medala Hairandeşi Murodzoda (Täjigistan) mynasyp boldy. Majid Wahid Barimanlu (Eýran) kümüş medaly eýelese, Çori Zoirow (Özbegistan) dünýäniň çempiony diýen ada mynasyp boldy.
Soňky ýyllarda türkmen türgenleri kuraş boýunça uly üstünlikleri gazandylar. Hindistanda geçirilen ozalky dünýä çempionatynda ildeşlerimiz 1 kümüş we 2 bürünç medal gazanypdylar. Şu gezekki ýaryşda bolsa ýurdumyzyň ýygyndy topary 5 altyn, 6 kümüş we 4 bürünç medala mynasyp boldy. Şeýle görkeziji bilen biziň pälwanlarymyz medallaryň umumy sany boýunça (15) beýleki toparlardan ep-esli öňe geçmegi başaryp, altyn medallaryň sany babatda diňe Özbegistanyň ýygyndy toparyny öňe geçirdi. Özbegistanyň pälwanlary 7 altyn, 1 kümüş we 1 bürünç medala mynasyp boldular. Baýrakly üçünji orny Gazagystanyň ýygyndy topary eýeledi. Bu ýurduň pälwanlary 1 altyn, 2 kümüş we 3 bürünç medal bilen ýaryşy tamamladylar.
Bilermenleriň pikirine görä, sportuň şu görnüşindäki ýokary görkezijiler tälimçiler Dörtguly Tejenowyň we Şirin Kubaýewanyň yhlasly zähmetiniň netijesi bolup durýar. Tälimçileriň birinjisi iki ýyl mundan ozal Türkmenistanyň erkekler ýygyndy toparyna ýolbaşçylyk eden bolsa, ikinjisi Lebap welaýatynda kuraş sporty boýunça özboluşly mekdebi döredip, ençeme ýyllardan bäri zenanlar ýygyndy toparyna ýolbaşçylyk edip gelýär. Ýeri gelende bellesek, şu gezekki dünýä çempionatynda medal gazanan 15 ildeşimiziň 14-si bu mekdepden çykan türgenlerdir.
Şirin Kubaýewa öz döwründe meşhur zenan türgenlerimiziň biridir. Ol köp ýyllaryň dowamynda ýurdumyzyň dünýäniň sport giňişligindäki abraýyny üstünlikli gorap, ençeme halkara ýaryşlaryň ýeňijisi boldy. Onuň 1997-nji ýylda Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutyny halkara ykdysatçy hünäri boýunça tamamlandygyny bellemelidiris. Birnäçe ýylyň dowamynda Şirin Kubaýewa tälimçilik işini ykdysady ulgamyň düzümlerindäki işi bilen utgaşykly alyp bardy. 2009-njy ýylda Tailandyň paýtagty Bangkok şäherinde geçirilen söweş sungaty boýunça Aziýa oýunlarynda gazanan ýeňşinden soňra, ol tälimçilik işine ymykly baş goşmagy ýüregine düwýär.
“Men tälimçi bolup işlemegi halaýaryn. Sport meniň ganymda bar” diýip, Şirin Kubaýewa aýdýar. Onuň kakasy we garry atasy hem göreş bilen meşgullanyp, toýlarda pälwanlaryň arasynda geçirilen ýaryşlarda köp baýraklary gazanypdyrlar. Türkmenistanyň zenanlar ýygyndy toparynyň baş tälimçisiniň aýtmagyna görä, şu gezekki dünýä çempionatynda türgenlerimiziň gazanan üstünlikleri bedenterbiýäni we sporty ösdürmek boýunça döwletimiz tarapyndan durmuşa geçirilýän ägirt uly işleriň oňyn netijesidir. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň we türkmen halkynyň Milli Lideri, Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň bu ulgama berýän ägirt uly ünsi esasynda ýurdumyzda iri halkara ýaryşlary geçirmek we olara taýýarlyk işlerini alyp barmak üçin ähli amatly şertler döredildi.
Dünýä çempionatyny geçirmek — bu örän uly jogapkärçiligi öz üstüňe almak bolup, Türkmenistan dünýäniň ähli künjeginden köp sanly myhmanlary jemleýän iri halkara ýaryşlary kabul edýän ýurt hökmünde çykyş etmek bilen, olary uly üstünliklere besläp geçirýär. Munuň şeýledigini dürli döwletlerden paýtagtymyza gelen türgenler, olaryň tälimçileri, dünýäniň abraýly köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, ýöriteleşdirilen neşirleriň, teleýaýlymlaryň, Halkara kuraş assosiasiýasynyň wekilleri hem tassykladylar.
Meşhur sport ussatlarynyň, bilermenleriň hem-de wekiliýet ýolbaşçylarynyň umumy pikirine görä, Aşgabat sportuň köp sanly görnüşi boýunça dünýä birinjiligi ugrundaky ýaryşlary geçirmäge mynasypdyr. Ýurdumyzda şeýle derejedäki ýaryşlary geçirmek üçin halkara ölçeglere laýyk gelýän döwrebap şertler, şol sanda türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowyň tagallalary netijesinde gurlup ulanmaga berlen Olimpiýa şäherçesiniň iň häzirki zaman sport desgalary bar.
Başa-baş söweş sungaty sport toplumynda iki günläp şatlyk-şowhun höküm sürdi. Bu ýerde türgenler medallar ugrunda çekeleşikli göreşleri alyp bardylar. Janköýerlere tolgundyryjy pursatlary bagyşlan ýiti bäsdeşlige, gyzgalaňly çekeleşige garamazdan, ýaryşlar hemmeleri açyklyk, ynanyşmak, dostluk gatnaşyklaryna bolan ymtylmanyň töweregine jemledi. Nobatdaky çempionat daşary döwletleriň sport federasiýalarynyň kuraş sportuny ösdürmekde gazanan tejribeleri we täze işläp taýýarlamalary bilen tanyşmak üçin hem ajaýyp mümkinçilik boldy. Toplanan bu tejribedir bilimleriň geljekde öz netijesini berjekdigi şübhesizdir.
Myhmanlar üçin ýurdumyzyň taryhy, halkymyzyň baý medeni mirasy, gadymy däp-dessurlary bilen ýakyndan tanyşmaga, milli tagamlarymyzdan lezzet almaga, ak mermerli Aşgabadyň we Arkadag şäheriniň gözelliklerini synlamaga mümkinçilik berýän ýörite medeni maksatnama taýýarlanyldy.
Şu gezekki dünýä çempionaty uly üstünliklere beslendi. Türgenler we janköýerler Aşgabatda geçirilen dünýä çempionatyndan çäksiz lezzet aldylar. Bularyň ählisi hormatly Prezidentimiziň we türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň aladalary, ýakyndan goldaw bermekleri netijesinde mümkin boldy.
2023-nji ýylyň dünýä çempionaty ajaýyp sport baýramçylygy hökmünde hemmelere ýatdan çykmajak duýgulary we şatlyk paýlady. Ol köp sanly adamlaryň kuraş sportuna bolan gyzyklanmasyny artdyryp, türgenleri täze ýeňişleri gazanmaga ruhlandyrdy. Bu ýaryşyň üstünlikli geçmegi ähli türkmenistanlylaryň eziz Watanymyza bolan buýsanjyny has-da artdyrdy hem-de dünýä derejesindäki iri ýaryşlary ýokary derejede geçirmäge ukyply ýurt hökmünde Türkmenistanyň abraýyny nobatdaky gezek belende galdyrdy.
